23 فروردین 1389 / 27 ربیع الثانی 1431 / 12 آوریل 2010

دانشجويان دانشگاه تبريز براي اعلام همبستگي با دانشجويان دانشگاه تهران اعتصاب و تظاهرات وسيعي بر ضد ظلم وفساد دستگاه حكومتي پهلوي بر پا كردند . اين تظاهرات كه در زنده نگهداشتن شور انقلاب در جامعه ايران تاثيري شگرف داشت با خشونت بر خورد و برخورد شديد ماموران نظامي امنيتي رژيم شاه روبرو شد كه براثر آن عده اي از دانشجويان دانشگاه تبريز زخمي و عده اي هم به درجه رفيع شهادت نايل آمدند.
مدت كوتاهي پس از تهاجم وحشيانه مزدوران رژيم پهلوي به مدرسه فيضيه، موج خشم و نفرت ناشي از اين فاجعه، از مرزهاي كشور فراتر رفت و حوزه‏هاي علميه نجف و كربلا را نيز فرا گرفت. در اين ميان علاوه بر اعتراض مراجع، علما و طلاب عراق، علماي كربلا طي تلگراف و طومارهايي كه براي رؤساي كشورهاي عربي و اسلامي فرستادند، پرده از جنايات رژيم شاه برداشته و اهداف نهضت امام خميني و مظلوميت روحانيت شيعه را به علما و مسلمانان كشورهاي ديگر رساندند. آيت‏اللَّه سيد محسن حكيم طي تلگرافي، علماي ايران را به صورت دسته جمعي به مهاجرت از ايران به نجف اشرف دعوت نمود. اين دعوت گرچه عملي نبود ولي در ايجاد نفرت نسبت به شاه و افشاي ماهيت ضداسلامي آن تاثير بسزايي داشت. رهبر نهضت اسلامي ايران طي تلگرافي در پاسخ آيت‏اللَّه حكيم در تاريخ 23 فروردين 1342، خاطر نشان ساختند كه وحدت كلمه علماي اسلام و مراجع وقت مي‏تواند حافظ استقلال كشور و موجب قطع دست اجانب و دفاع از حريم اسلام و قرآن گردد. ايشان همچنين هجرت مراجع و علماي اعلام را موجب در معرض سقوط قرار گرفتن مركز بزرگ جهان تشيع دانسته، اين عمل را صلاح نديدند.
محسن صبا استاد و نويسنده معاصر ايراني، پس از طي دوران تحصيلات مقدماتي در مدرسه دارالفنون، راهي فرانسه شد. او پس از اخذ درجه دكتراي حقوق به ايران بازگشت و به تدريس پرداخت. دكتر محسن صبا، مؤسس گروه ملي كتابشناسي ايران و همچنين كميته بايگاني ملي وابسته به يونسكو بود. از مهمترين آثار و كتب تأليفي او مي‏توان به كتاب‏شناسي گل‏هاي حافظ، ترجمه سفرنامه‏هاي مختلف و اصول فن كتابداري، اشاره كرد.
به منظور گسترش و پيشرفت خدمات درماني و بهداشتي دهان و دندان در مناطق محروم كشور و روستاها، مجلس شوراي اسلامي در 23 فروردين 1360، قانون تربيت بهداشت‏كاران دهان و دندان را تصويب كرد. در اين قانون، مجلس، وزارت بهداشت و درمان را موظف نمود كه داوطلباني را براي تربيت در اين دوره، جذب كند و پس از دادن آموزش‏هاي لازم، با مدرك فوق ديپلم، آنان را در مناطق محروم به خدمت گمارَد تا از اين طريق، ضمن ارائه خدمات اوليه، از شيوع بيماري‏هاي دهان و دندان جلوگيري نموده و اصل پيشگيري را مورد نظر قرار دهند. از آن پس و به پيشنهاد جامعه اسلامي دندان پزشكان، روز 23 فروردين به عنوان روز دندانپزشكي نامگذاري گرديد.
محمدعلي شاه قاجار پس از مخالفت‏هاي سرسختانه، در حالي با انقلاب مشروطه موافقت كرد كه قدرت مشروطه خواهان هر روز افزايش مي‏يافت. بدين ترتيب، محمدعلي شاه كه قبلاً با مردم مبارز و مشروطه خواهِ ايران، مقابله كرده بود، تسليم آنان شد و بر خلاف ميل باطني خود، دست خطي مبني بر لازم الاجرا بودنِ قانون اساسي را به مجلس شوراي ملي ارسال كرد. بدين ترتيب، دوران يك ساله‏ي استبداد صغير به پايان رسيد، هرچند محمدعلي شاه به تعهدات خود عمل نكرد.
حضرت آيت اللَّه العظمي سيداحمد خوانساري در سال 1309 ق در خوانسار به دنيا آمد. در 3 سالگي پدر را از دست داد و سرپرستي او بر عهده‏ي برادرش قرار گرفت. سيد احمد پس از فراگيري مقدمات در زادگاه خود، براي ادامه‏ي تحصيل، عازم اصفهان گرديد و از آن جا عزم نجف اشرف نمود. ايشان در حوزه‏ي علميه‏ي نجف خوشه‏چين خرمن معارف آيات عظام: آخوند خراساني، سيدمحمدكاظم يزدي، ميرزاي ناييني و آقاضياءالدين عراقي بود و پس از سالياني، بر قله‏ي رفيع اجتهاد دست يافت. آيت‏اللَّه خوانساري در سال 1335 ق به ايران بازگشت و در درس آيت اللَّه شيخ عبدالكريم حائري يزدي در اراك شركت كرد. با تاسيس حوزه‏ي علميه‏ي قم، به تدريس و پرورش شاگردان همت گماشت ولي از جانب آيت‏اللَّه بروجردي عازم تهران گرديد و در مسجد سيدعزيزاللَّه به اقامه‏ي نماز جماعت، تدريس خارج فقه، رفع گرفتاري‏هاي مردم و فعاليت‏هاي سياسي پرداخت. ايشان در زهد و پرهيزگاري و مبارزه با هواي نفس كم نظير و زبانزد همگان بود و حضور ايشان در كنار حضرت امام، نهضت اسلامي ايران را تقويت مي‏كرد. سرانجام اين عالم رباني در 29 دي 1363 در 96 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و به سراي باقي شتافت. پيكر آن مرجع بزرگوار تقليد پس از تشييع در تهران به قم منتقل گرديد و در مسجد بالاسر حضرت معصومه(سلام الله عليها) مدفون شد. العقائدُ الحَقّه، مناسك حج و جامعُ المدارك از جمله آثار ايشان مي‏باشد.
چهارمين سفر «كريستف كلمب» به امريكا آغاز شد و اين آخرين سفر دريا نورد ايتاليايي بود كه از جانب دربار اسپانيا مامور دريانوردي و اكتشاف سرزمينهاي جديد شده بود ، نتيجه اين سفر كشف سرزمين «هندوراس و كاستاريكا » در امريكا مركز گراسيس وبرخي نواحي ديگر امريكاي مركزي تا خليج دارين بود . كلمب پس از بازگشت از آخرين سفر دريايي خود موردبي توجهي دربار قرار گرفت و سر انجام در فقر درگذشت .
حملات گسترده ارتش آزاديبخش مراكش به فرماندهي عبدالكريم ريف بر ضد اشغالگران فرانسوي آغاز شد . ساكنان منطقه ريف پيش از ديگر منطقه هاي شمال افريقا بر ضد اشغالگران اروپايي قيام كردند و موفق به تاسيس جمهوري ريف كردند . اين قيام موجب تحريك ديگر قبايل مراكش براي كسب استقلال و آزادي شد . از اين رو فرانسويان در اويل سال 1924 ميلادي با قواي خود به خاك ريف حمله كردند . آنها علاوه بر بهره گيري از قواي كمكي اسپانيا مارشال پتن را نيز با200000سرباز فرانسوي وارد كار زار كردندوبه قتل عام هزاران تن از مردم مراكش پرداختند .
گنه‏گنه درخت هميشه سبزي است از تيره روناس‏ها كه خاستگاه اصلي آن مناطق مختلف امريكاي جنوبي و به ويژه ارتفاعات كوه‏هاي آند مي‏باشد، اما امروزه در مناطق ديگري نيز كشت مي‏شود. گنه‏گنه از جمله درختاني است كه مصرفِ دارويى شناخته شده‏اي دارد. از جوهر اين درخت، داروي بسيار تلخي به نام كينين ساخته (تهيه) مي‏شود. اين دارو از تركيبات آليِ استخراج شده از پوست اين درخت به عمل مي‏آيد. بر همين اساس، اين كلمه، مشتق از كنيا به معناي پوست درخت مي‏باشد. براساس داستاني، در نيمه نخست قرن هفدهم، در امريكاي جنوبي از اين دارو براي درمان بيماري مالاريا استفاده مي‏شده است. اما به طور مسلم، گرد پوستِ اين درخت در سال 1641 در انگلستان به فروش مي‏رسيده است. با اين حال، در 12 آوريل 1820م براي نخستين بار به صورت رسمي، تركيبات آلي درختِ گنه‏گنه توسط پيِر پليته و ژوزف كاوانتو در آزمايشگاه پاريس تجزيه گرديد و تلاش براي تهيه كينين به صورت دارو وارد مرحله‏اي ديگر شد. امروزه كينينِ مصنوعي، تهيه شده و در بازار عرضه مي‏شود.
پس از آن كه آبراهام لينْكُلْن، به عنوان شانزدهمين رئيس جمهور ايالات متحده امريكا برگزيده شد، به دليل آن كه وي بردگي را ننگ جامعه امريكايى خوانده بود، هفت ايالت از ايالات جنوبي امريكا كه برده‏داري در آنها رواج داشت اعلام كردند كه رياست جمهوري او را به رسميت نمي‏شناسد. اين ايالات هم‏چنين قبل از اين كه لينكُلْن در ماه مارس 1861م دوره رياست جمهوري خود را آغاز كند، جدايى خود را از حكومت مركزي اعلام داشته و اتحاديه جديدي از ايالات جنوبي تشكيل دادند. لينكُلن در نطق افتتاحيه خود در مقام رياست جمهوري، براي بازگرداندن ايالات جنوبي به قلمرو حكومت مركزي، تعهد صريحي درباره الغاء بردگي نكرد، ولي با صراحت و قاطعيت گفت كه جدايى هيچ يك از ايالات را تحمل نخواهد كرد و تأكيد نمود كه قانون اساسي امريكا به هيچ يك از ايالات اجازه نداده است كه خودسرانه و به طور يك طرفه تعهدات خود را زير پا بگذارند و از اتحاديه خارج شوند. نطق لينكُلن نه فقط موجب بازگشت ايالات هفت گانه به قلمرو حكومت مركزي نشد، بلكه چهار ايالت برده‏دار ديگر نيز جدايى خود را از حكومت مركزي اعلام داشتند. لينكُلْن اعلام داشت كه در صورت لزوم، براي حفظ وحدت و تماميت ارضي كشور، به قوه قهريه متوسل خواهد شد و براي اين كه نشان بدهد در اين تصميم خود جدي است در دوازدهم آوريل 1861م، به نيروهاي فدرال دستور حمله به برخي استحكامات نظامي جنوبي‏ها را صادر كرد كه بدين ترتيب، جنگ‏هاي داخلي امريكا معروف به جنگ‏هاي انفصال آغاز شد. در اين ميان علي‏رغم پيشروي و پيروزي شمالي‏ها، نواحي جنوبي دست از مقاومت برنداشتند و براي جنگ با حكومت مركزي، به تجهيز قوا پرداختند. با ادامه جنگ، پيشروي نيروهاي شمالي به طرف ايالات جنوب از اواخر سال 1862م آغاز گرديد و لينكلن نيز در اول ژانويه 1863م، اعلاميه معروف آزادي بردگان را درسراسر امريكا صادر كرد. صدور اين اعلاميه باعث شورش بردگان در ايالات جنوبي عليه صاحبانشان شد و جنگ را وارد مرحله جديدي نمود. جنگ‏هاي داخلي امريكا در طول سال‏هاي 1863 و 1864م ادامه يافت و در اواخر سال 1864م كه شكست جنوبي‏ها قطعي به نظر مي‏رسيد، لينكُلن براي دومين بار به رياست جمهوري امريكا انتخاب گرديد. جنگ‏هاي انفصالِ‏سرانجام در روز نهم آوريل 1865م با تسليم فرمانده نيروهاي جنوب به پايان رسيد و طرفداران برده‏داري شكست را پذيرا شدند. با اين حال، آبراهام لينكُلن، چند روز بعد، در 14 آوريل، توسط يكي از مخالفانش به قتل رسيد. در جنگ‏هاي داخلي امريكا، نزديك به شش‏صد هزار نفر از نيروهاي شمال و جنوب كشته شدند كه نسبت تلفات شمالي‏ها، تقربياً دو برابر جنوبي‏ها بود. امريكايى‏ها با وجود تلفات و خسارات سنگيني كه در اين جنگ متحمل شدند، آن را مكمّل جنگ‏هاي استقلال امريكا و ضامن بقاي وحدت كشور خود مي‏دانند و به همين جهت، نام لينكُلْن در رديف جورج واشينگتن، اولين رئيس جمهور امريكا و به عنوان يكي از بزرگ‏ترين پيشوايان امريكا در تاريخ آن كشور ثبت شده است. (ر.ك: 9 آوريل)
اسپانيا در جنگ جهاني اول بي‏طرف ماند، ولي آلفونس سيزدهم، پادشاه وقت اين كشور، براي مقابله با تشنجات داخلي، با استقرار يك حكومت ديكتاتوري، بيش از پيش به موقعيت خود لطمه زد. وي در سال 1930م با بركناري نخست وزير نظامي خود، درصدد اعطاي آزادي‏هايى به مردم برآمد. ولي فضاي باز سياسي كه پس از يك دوره طولاني ديكتاتوري در اين كشور به وجود آمده بود موجب تقويت نيروهاي مخالف گرديد و آلفونس سيزدهم كه در دوران سلطنت خود، پنج بار مورد سوء قصد قرار گرفته بود، در آوريل 1931م از بيم جان گريخت. خروج پادشاه اسپانيا از كشور، به همه‏پرسي و اعلام جمهوري در دوازدهم آوريل آن سال انجاميد. اما چندي از استقرار اين حكومت نگذشته بود كه سلطنت‏طلبانِ فاشيست به فرماندهي ژنرال فرانسيسكو فرانكو در 17 ژوئيه 1936م عليه جمهوري خواهان شوريدند كه باعث وقوع جنگ داخلي به مدت دو سال و نيم در اين كشور شد. اين جنگ در نهايت با پيروزي سلطنت‏طلبان بر جمهوري‏خواهان در 28 مارس 1939م به پايان رسيد و پس از آن، حكومت ديكتاتوري 36 ساله فرانكو بر اسپانيا حاكم شد. (ر.ك: 28 مارس)
فرانكْلين دلانو روزولت، برادرزاده تئودور روزولت رئيس جمهور پيشين امريكا، در 30 ژانويه 1882م در ايالت نيويورك امريكا به دنيا آمد. او پس از اتمام تحصيلات خود در رشته حقوق وارد فعاليت‏هاي سياسي شد و به معاونت نيروي دريايى و نيز فرمانداري ايالت نيويورك منصوب شد. روزولت يكبار در سال 1920م در سن 38 سالگي نامزد رياست جمهوري شد اما فلج شدن او ازناحيه پا موجب گرديد تا مدتي براي مداوا از صحنه سياست كناره‏گيري كند. پس از طي دوران چند ساله بيماري، روزولت بار ديگر فعاليت‏هاي سياسي را از سر گرفت و در سال 1933م در 51 سالگي به رياست جمهوري امريكا دست يافت. روزولت در آغاز اين دوره، اقتصاد نابسامان امريكا را سامان داد و با مسلح كردن ارتش اين كشور، به سياست انزواطلبي كه نتيجه دوران ركود اقتصادي كشور بود پايان بخشيد. روزولت در زمينه سياست خارجي، با اعلام بي‏طرفي و آن چه عدم مداخله خوانده شد، منافع سرشاري را به جيب صاحبان سرمايه در امريكا سرازير كرد. روزولت كوشيد نفوذ استعماري امريكا را در سراسر جهان و به ويژه در امريكاي جنوبي بسط دهد. اين سياست استعماري در زمان او، ظاهر آراسته‏اي به خود گرفته بود و در زير پوشش روابط اقتصادي عمل مي‏كرد. در حقيقت، اين سرمايه‏داران بودند كه زمام سياست امريكا را به دست داشتند نه دولت. با آغاز جنگ جهاني دوم، روزولت سيل كمك‏هاي امريكا را براي متفقين ارسال كرد كه بازپرداخت اين وام‏ها، در سال‏هاي پس از جنگ سود سرشاري را نصيب دولت امريكا نمود و جاي پاي آن را در كشورهاي وام گيرنده روز به روز فزوني بخشيد. در حقيقت، اعطاي اين وام‏هاي كلان به كشورهاي گوناگون، نه به دلايل انساني كه در جهت تبديل كردن امريكا به قدرت مسلط دنياي بعد از جنگ جهاني صورت مي‏گرفت. اين مسئله كه امريكا به صورت بزرگ‏ترين و تنها كشور اعتباردهنده روي زمين بود، يكي از پيروزي‏هاي بزرگ روزولت به شمار مي‏رفت. روزولت در سال 1941م، به دنبال حمله هواپيماهاي ژاپني به بندر پِرلْ هارْبور، وارد جنگ جهاني دوم شد و آتش جنگ را شعله‏ورتر ساخت. با اين حال، روزولت با انتشار منشور آتلانتيك، نقش عمده‏اي در تأسيس سازمان ملل متحد ايفا كرد و در عوض، براي نفوذ هر چه بيشتر در سازمان ملل متحد، امتيازات مهمي را به نفع امريكا گرفت. روزولت در پاييز 1936م براي دومين بار و در سال 1940 و 1944م براي بار سوم و چهارم به رياست جمهوري امريكا انتخاب شد، اما چندماه پس از آغاز دوره چهارم زمام‏داري‏اش، در 12 آوريل 1945م، در 63 سالگي جان سپرد و معاونش، هاري ترومن به اين مقام رسيد.
در دوازدهم آوريل 1955م، با انتشار و اعلام تأثير واكسن ضدفلج، براي اولين بار در جهان، واكسيناسيون عمومي براي پيشگيري از بيماري فلج آغاز شد. دولت ايالات متحده امريكا در اعلاميه رسمي خود اطمينان داده بود كه واكسن ضد فلج براي جلوگيري از سرايت اين بيماري، مؤثر است. امروزه از اين واكسن، براي پيشگيري از فلج اطفال استفاده مي‏شود.
دهه 1960م را دهه تسخير فضا و آغاز سفر انسان به فضاي كيهاني نيز مي‏توان نام نهاد و اين عنوان شايد مناسب‏ترين عنوان براي اين دهه سرنوشت‏ساز باشد. در واقع، پس از آن كه دانشمندان شوروي در سال 1957م، با پرتاب نخستين قمر مصنوعي زمين، در تسخير فضا پيشگام شده بودند، در سال 1961م نيز با فرستادن نخستين انسان به فضا، در اين مسابقه پيشتاز شدند. نخستين سفينه فضايى كه روز 12 آوريل 1961م به فضا پرتاب شد، 4700 كيلو وزن داشت. اين سفينه فقط يكبار در ارتفاع 372 كيلومتري به دور زمين گردش كرد ولي همين سفر موفقيت‏آميز و بازگشت سلامت نخستين فضانورد جهان به زمين، زمينه را براي مسافرت‏هاي فضايى طولاني فراهم ساخت. قهرمان اين عرصه يوري گاگارين، فضانورد 27 ساله روسي بود كه در اين روز با سفينه واستوك در مدت يك ساعت و 48 دقيقه زمين را دور زد و بدين ترتيب تحولي بزرگ در عرصه فضانوردي به وجود آمد. پس از اين سفر مهم اكتشافي، گاگارين مورد تجليل جهانيان واقع شد و كريستف كلمب فضاي ميان ستارگان، لقب گرفت. پس از اين سفر، رقابت ميان امريكا و شوروي براي تسخير فضا شدت بيشتري گرفت و هر كدام به موفقيت‏هايي دست يافتند. به پاس خدمات يوري گاگارين و اهميت نخستين پرواز انسان به فضا، روز دوازدهم آوريل، روز جهاني فضانوردي ناميده شده است.
كشور ونزوئلا واقع در امريكاي جنوبي از جمله كشورهايى است كه هيأت حاكمه آن در طول دهه‏هاي پاياني قرن بيستم تغيير و تحولات فراواني را به خود ديده است. در دسامبر 1998م هوگو چاوِز به رياست جمهوري اين كشور برگزيده شد و در مراسم سوگند رياست جمهوري قول داد با يك انقلاب صلح‏آميز، با فقرِ گسترده و نابرابري‏هاي اجتماعي، اقتصادي و نيز فسادهاي موجود در سطح مديريت كشور مقابله نمايد. هم‏چنين وي با به وجود آوردن، "مجلس ملي" اصول متعددي به نفع آزادي‏ها و حقوق فردي شهروندان به تصويب رسانيد عملكرد مثبت وي باعث شد تا در انتخابات بعدي پارلمان، حزب وي بيشترين رأي را به دست آورد. اين اقدامات چاوِز كه با منافع سرمايه‏داران و اتحاديه‏هاي صنفي مغايرت داشت باعث ايجاد اعتصابات گسترده‏اي گرديد. از طرف ديگر كش و قوس‏هاي آشكار و پنهان در سياست‏هاي منطقه‏اي و خارجي هوگو چاوز با امريكا باعث شد تا اعتراضات داخلي، مورد حمايت كاخ سفيد قرار گرفته و سرانجام در 12 آوريل 2002م كودتايى با حمايت امريكا به وقوع بپيوندند. در جريان اين كودتا، هوگو چاوز بازداشت و به جزيره‏اي در اطراف كشور برده شد و دولت وي نيز سقوط كرد. اما حضور گسترده مردم و ارتش وفادار به او باعث شد تا دو روز بعد در 14 آوريل همان سال دولت كودتا سرنگون گرديده و هوگو چاوز به قدرت بازگشت. چندي بعد مشخص شد كه مقامات و مأموران امريكايى در جريان انجام اين كودتا بوده و به حمايت‏هاي مالي و سياسي از مخالفين چاوز پرداخته‏اند. عملكرد كاخ سفيد كه مدعي استقرار دموكراسي در سراسر جهان است با اين اقدام بار ديگر زير سؤال رفت و رسوايي سياسي جديدي براي امريكا در دوره رياست جمهوري جورج بوش (پسر) به وجود آورد.
به دنبال اوج‏گيري مبارزات ملت مظلوم فلسطين عليه رژيم غاصب اسرائيل و ناتواني اين رژيم در مهار مبارزات مردمي، ارتش صهيونيستي با محاصره اردوگاه جنين، وارد اين منطقه شده و آن را به بدترين وضع ويران كردند. در اين عمليات فاجعه‏آميز تعداد زيادي از فلسطينيان شهيد، مجروح، دستگير، آواره و ناپديد شدند كه هيچ‏گونه آمار رسمي منتشر نگرديد. رژيم صهيونيستي حتي از اعزام گروه حقيقت‏ياب سازمان ملل به منطقه جلوگيري كرد و خشم جهانيان را برانگيخت.